In januari 2020 gaat de nieuwe Wet zorg en dwang (Wzd) in. Dat duurt weliswaar nog even, maar toch is het goed om een eerste blik te werpen op de gevolgen van deze wet. Niet alleen voor zorgverleners, maar juist ook vanuit het perspectief van functioneel beheer. Wat zijn relevante aanpassingen in uw ECD en waar moet u rekening mee houden in het beheer?
Nee, tenzij
Deze vragen liggen gevoelig, zoals eigenlijk de hele wet gevoelig is. De Wzd gaat immers om onvrijwillige zorg. Om zorgverlening die een patiënt misschien niet wil, maar die de verlener dwingt. De wet gaat daarbij uit van het principe ‘nee, tenzij’: we vermijden onvrijwillige zorg bij mensen met een psychogeriatrische aandoening (zoals dementie) en verstandelijk gehandicapten, tenzij er sprake is van een grote gevolgen voor de cliënt of zijn omgeving.
Als deze zorg wel wordt verleend, gaat het bijvoorbeeld om het toedienen van vocht of voeding, het beperken van bewegingsvrijheid of het monitoren van cliënten door middel van camera’s. Hierbij moeten zorgvuldig beslissingen worden gemaakt die net zo zorgvuldig moeten worden geregistreerd: wat willen cliënt en zorgverantwoordelijke? Wat vinden verschillende artsen of gedragsdeskundigen? Zijn er vormen van zorg die wel vrijwillig aangegaan worden?
Dit soort vragen worden doorlopen in een stappenplan, waarin de complexiteit en gevoeligheid van de zorg goed zichtbaar worden. Veel verschillende partijen zijn betrokken bij beslissingen voor iemand die ze zelf niet kan nemen.
ECD Wet zorg en dwang
Dat vereist ook een goede administratie van al die stappen, vragen en beslissingen. In een ECD moet daarom ruimte zijn om de opnamestatus, wilsbekwaamheid en, indien aanwezig, de wettelijke vertegenwoordiger van een cliënt goed te registreren. Ook moet het de vormen van onvrijwillige zorg, zoals hierboven beschreven, kunnen herkennen en moet het de cliënt kunnen wijzen op een klachtenregeling.
Een WZD-arts en de zorgverantwoordelijke moeten, meer nog dan in andere ECD’s, inzicht in én inspraak op de verleende zorg hebben. Dit legt druk op en keuzes bij het functioneel beheer voor de Wzd. Hoe richt je een ECD zo in dat het de juist stappen laat zien en de juiste gegevens registreert? Hoe hou je een strenge controle op de registratie van onvrijwillige zorg en alle doorlopen stappen? Wat toon je wel en niet in een zorgplan dat de cliënt of wettelijk vertegenwoordiger moet tekenen?
Randvoorwaarden
Vragen genoeg om de komende maanden bij stil te staan. Goed functioneel beheer en zorgvuldig ingerichte ECD’s moeten sowieso de standaard zijn. Toch willen we benadrukken dat het, met de ingang van deze nieuwe wet, gericht op een kwetsbare cliëntengroep, erg belangrijk is om het voorwerk zo zorgvuldig mogelijk te doen. Juist bij zo’n gevoelige wet, moeten alle randvoorwaarden op orde zijn. Als sector moeten we niet leren van slordigheden achteraf, maar nadenken over oplossingen voorafgaand aan die invoering.
Wij kunnen u helpen om beter te begrijpen wat die oplossingen voor uw organisatie zijn. We komen graag met u in contact om meer over uw situatie te horen.